ภาวะปวดประจำเดือนที่ผู้หญิงหลาย ๆ คนประสบอยู่ นับเป็นอีกสาเหตุที่ส่งผลทำให้มีลูกยากได้ด้วย เรียกว่าเป็นทั้งโรคและสาเหตุให้มีลูกยากได้ สำหรับภาวะปวดประจำเดือนนั้นแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทคือ
1.การปวดประจำเดือนแบบปฐมภูมิและ
2.การปวดประจำเดือนแบบทุติยภูมิ

1.การปวดประจำเดือนแบบปฐมภูมิ
เป็นการปวดประจำเดือนตามธรรมชาติ ไม่มีโรคและความผิดปกติแทรกซ้อนอยู่ ซึ่งการอาการปวดประจำเดือนจะเกิดได้ในช่วงกำลังจะมีประจำเดือน โดยเริ่มจากที่มีฮอร์โมนในร่างกายมีการเปลี่ยนแปลง ส่งผลร่างกายมีการปรับตัว ช่วงเวลานี้กล้ามเนื้อมดลูกจะเริ่มมีการบีบตัว ประกอบกับเซลล์เยื่อบุโพรงมดลูกเริ่มลอกตัวและมีสารบางตัวจะกระตุ้นความเจ็บปวดได้ จึงส่งผลให้เกิดอาการปวดที่ท้องน้อย รวมถึงปวดเมื่อยตามตัว ปวดศีรษะ เกิดท้องอืดท้องเฟ้อหรือบางครั้งท้องเสียได้ แต่เป็นอาการปวดที่ไม่รุนแรงมาก เป็นเพียง 1-3 วันก็ดีขึ้น

2.การปวดประจำเดือนแบบทุติยภูมิ
เป็นการปวดประจำเดือนแบบไม่ปกติ คือมีโรคหรือความผิดปกติ ถือเป็นความปวดประจำเดือนที่มีสาเหตุอื่นอยู่ด้วย ไม่ใช่แค่จากร่างกายปรับตัวจากการมีประจำเดือนตามปกติเพียงอย่างเดียว ซึ่งหากปวดประจำเดือนจากสาเหตุนี้การรักษาก็จะขึ้นอยู่กับสาเหตุหรือโรคที่เป็น

สำหรับโรคที่เป็นสาเหตุที่ทำให้ปวดประจำเดือนที่พบหลักๆ ก็คือ ช็อกโกแลตซีส หรือเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis) และโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญในกล้ามเนื้อโพรงมดลูก (Adenomyosis) กลุ่มโรคนี้มีอาการคล้ายการปวดประจำเดือนค่อนข้างมาก แต่มีความรุนแรงมากกว่า บางคนปวดรุนแรงมากจนทำงานไม่ได้เลย

สัญญาณแบบนี้ …. ปวดประจำเดือนแบบผิดปกติ
• ปวดแบบทนไม่ได้ ปวดรุนแรงต้องกินยา ต้องเปลี่ยนมาใช้ยาแรงขึ้นหรือเพิ่มปริมาณยาที่กิน
• ปวดท้องประจำเดือนพร้อมกับมีไข้
• ปวดท้องประจำเดือนรุนแรงจนต้องหยุดงาน นอนซมทำอะไรไม่ได้
• อาการปวดท้องรุนแรงเพิ่มขึ้นในช่วงที่มีประจำเดือน
• ปวดร้าวไปข้างใดข้างหนึ่ง ปวดเฉพาะจุด ปวดร้าวไปที่ก้น
• ปวดเวลาขับถ่ายโดยเฉพาะช่วงมีประจำเดือน มีอาการอุจจาระแล้วปวดก้นอย่างรุนแรง แม้ท้องไม่ผูกแต่ถ่ายแล้วปวด
• คลื่นไส้อาเจียน
• ปวดภายในช่องคลอดรุนแรงจนมีเพศสัมพันธ์ไม่ได้
• ประจำเดือนที่มามีปริมาณมาก ต้องเปลี่ยนผ้าอนามัยบ่อย ๆ วันละหลายครั้ง เสียเลือดมากจนซีด หน้ามืด เป็นลม
• มีลูกยาก

หากมีอาการเหล่านี้อาจจะตั้งข้อสงสัยว่าไม่ใช่เป็นการปวดแบบปฐมภูมิหรือปวดประจำเดือนแบบปกติ ต้องรีบมาพบแพทย์เพื่อตรวจภายใน อัลตราซาวนด์ตรวจดูมดลูกและรังไข่เพื่อวินิจฉัยโรค ซึ่งเป็นการตรวจที่ไม่ได้ยุ่งยากซับซ้อนแต่อย่างใด

อยากแนะนำผู้หญิงทั้งหลายว่าหากปวดท้องประจำเดือนรุนแรงให้รีบไปพบแพทย์ได้เลย ไม่ต้องรอช่วงที่ปวดหรือมีประจำเดือนแล้วค่อยมาหา ถ้าจะต้องมีการตรวจในช่วงไหนเป็นพิเศษหมอจะแจ้งให้ทราบเองแต่ขอให้มาพบหมอก่อน ไม่ต้องรอนะครับ เพราะเมื่อมาตรวจหากมีโรคหรือความผิดปกติก็จะพบได้ แม้ว่าอาการอาจจะชัดในช่วงที่มีประจำเดือนแต่เมื่อมีตัวโรคก็จะพบ เช่น หากมีเนื้องอกเมื่อตรวจก็จะพบ เนื่องจากเนื้องอกไม่ได้หายไปในช่วงที่ไม่มีอาการปวดหรือช่วงที่ไม่มีประจำเดือน ดังนั้นให้มาตรวจได้เลย เพราะยิ่งรอจะทำให้การรักษายิ่งช้าไปได้ เมื่อมาตรวจก็จะได้รับการวินิจฉัยเลยเพื่อที่จะได้รักษาได้ตรงจุด แก้ปัญหาถูกที่ ไม่ควรนิ่งนอนใจปล่อยทิ้งไว้

สำหรับการรักษาจะมีเรื่องของความต้องการมีลูกของคนไข้เข้ามาเกี่ยวข้องด้วย หากคนไข้อยากมีลูก แนะนำให้ปรึกษาสูติแพทย์ที่เชี่ยวชาญด้านรักษาผู้มีบุตรยาก เพราะการรักษาเฉพาะโรคอย่างเดียวบางครั้งก็ทำให้เสียโอกาสบางอย่างไปได้ หรือเมื่อรักษาเรื่องปวดท้องประจำเดือนรุนแรงจะต้องแจ้งคุณหมอด้วยว่าอยากมีลูก ต้องทำอย่างไรบ้าง เนื่องจากบางครั้งการรักษาโรคด้วยการให้ยาฮอร์โมนหรือการผ่าตัดอาจส่งผลถึงการมีลูกได้หรือทำให้มีลูกยากได้ ตัวอย่างเช่น หากเป็นช็อกโกแลตซีสแล้วไม่ได้แจ้งเรื่องอยากมีลูกให้หมอทราบ การรักษาอาจจะเป็นการตัดรังไข่ไปเลย ทำให้รังไข่หายไปข้างหนึ่ง จากนั้นพออยากมีลูก เมื่อมารักษาเรื่องมีบุตรยาก ต้องมีการกระตุ้นไข่แต่กลายเป็นว่ารังไข่เหลือข้างเดียวทำให้กระตุ้นไข่ยากหรือกระตุ้นไข่ไม่ขึ้นได้ สุดท้ายก็เลยไม่มีไข่ที่จะเอาไว้ใช้ ต้องจบด้วยการขอบริจาคไข่จากคนอื่นหรือไม่มีโอกาสมีลูก แบบนี้ก็เป็นตัวอย่างที่คนไข้เสียโอกาสเนื่องจากไม่ได้คุยกันให้ชัดเจน บางคนไม่ได้คิดเรื่องลูกมาก่อน เมื่ออยากมีก็อาจสายไปแล้ว

เรื่องของการมีลูกนั้นต้องมีการวางแผนในระยะยาว และรอบคอบเพื่อจะไม่ต้องมาแก้ปัญหาปลายทางและเสียใจกันภายหลัง
เรื่องของการรักษาอาการปวดท้องประจำเดือนถือเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องใส่ใจ ไม่ละเลยทิ้งไว้ เมื่อต้องรับการรักษาต้องคุยและวางแผนให้ชัดเจนเพื่อการรักษาที่เหมาะสม เกิดประโยชน์กับตัวคนไข้มากที่สุด

นพ.พูนเกียรติ ปัญญามิตร
สูตินรีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญการรักษาผู้มีบุตรยาก
Prime Fertility Clinic

บริการ Counseling & Check up with Doctor

—–

สนใจติดต่อ  :  คลินิกรักษามีลูกยาก Prime Fertility Center
สอบถามการรักษามีลูกยาก  :  ได้ที่นี่

ติดตามข่าวความรู้เรื่องรักษามีบุตรยาก ได้ที่  :  fb.me/primefertilitycenter/
ดูวีดีโอคลิปรีวิวจากผู้ใช้บริการ  :  ได้ที่นี่
ติดต่อเรา : Tel : 02-029-1418–9, 062-648-6688

ที่ตั้งของ Prime Fertility Center  :  คลิกดู google map

ที่อยู่ 1177 อาคารเพิร์ล แบงก์ค็อก ชั้นที่ 22 ถ.พหลโยธิน ตำบล/แขวง พญาไท กรุงเทพมหานคร, ประเทศไทย 10400

Reference: Prime Fertility Center Co., Ltd.
https://www.primefertilitycenter.com/ปวดท้องประจำเดือน